(Fot. Daggy)
Dzień Zaduszny, znany jako Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, wypada dzień po uroczystości Wszystkich Świętych. Początki święta sięgają X wieku, gdy opat z Cluny, św. Odylon, wprowadził modlitwy za zmarłych mnichów. W XIII wieku zwyczaj przyjął się w Kościele katolickim w całej Europie.
W Polsce obchody Zaduszek połączyły chrześcijaństwo z wcześniejszymi, ludowymi praktykami. Tego dnia porządkuje się groby, zapala znicze i składa kwiaty, a w kościołach odprawiane są msze święte w intencji zmarłych. Na wielu cmentarzach odbywają się procesje i modlitwy za wszystkich pochowanych.
Istotnym elementem są wypominki - modlitwy, w których wymienia się imiona bliskich zmarłych. W parafiach trwają one przez cały listopad, podtrzymując pamięć i więź z rodziną oraz lokalną wspólnotą.
W tradycji ludowej znane były też zwyczaje pozostawiania na noc chleba, wody czy soli - z przekonaniem, że dusze odwiedzają domy bliskich. Towarzyszyło im wezwanie do ciszy i powagi, bez głośnych zabaw czy ciężkich prac.
W XXI wieku do tradycyjnych form dołączają nowe. Gdy nie wszyscy mogą dotrzeć na cmentarze, pojawiają się wirtualne znicze i internetowe księgi pamięci. W mediach społecznościowych publikowane są wspomnienia, a organizowane akcje społeczne zachęcają do sprzątania zaniedbanych grobów oraz upamiętnienia osób bezimiennych.
Podobne święta istnieją także w innych kulturach: w krajach anglosaskich Halloween, w Meksyku Día de los Muertos, a w prawosławiu Radonica. Różnią się obyczajami, lecz łączy je potrzeba pamięci i szacunku dla zmarłych.
