- "Kredytobiorca podpisując umowę, nie ma ani narzędzi, ani wiedzy, aby w pełni zweryfikować ryzyka zmiennego oprocentowania, w szczególności właściwości i przyczyn zmienności wskaźnika WIBOR. Dodatkowo brak wykonania obowiązków informacyjnych przez banki w tym zakresie nieuchronnie prowadzi do zawarcia umowy kredytu obciążonej wadami prawnymi." - wyjaśnia dr Sebastian Frejowski, radca prawny i pełnomocnik kredytobiorców z Kancelarii Frejowski Twardygrosz Wspólnicy sp.k.
WIBOR - co budzi wątpliwości?
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) od lat decyduje o oprocentowaniu kredytów hipotecznych
i konsumenckich w Polsce. Rata kredytu składa się z marży banku i zmiennego WIBOR-u, którego poziom - jak wskazują krytycy - nie opiera się na realnych transakcjach, lecz na deklaracjach banków.
Dla przykładu, jak wynika z danych administratora wskaźnika, w kwietniu 2024 r. udział rzeczywistych transakcji w wyznaczeniu WIBOR 6M wyniósł zaledwie 2%, a aż 98% stanowiły wewnętrzne szacunki banków. - "W praktyce WIBOR to nie koszt realnych międzybankowych przepływów pieniężnych,
ale szacunki i symulacje kilku największych instytucji finansowych w Polsce" - podkreśla dr Frejowski.
Spór przed TSUE - o co chodzi?
Sprawa C-471/24 trafiła do Trybunału po pytaniu prejudycjalnym sądu krajowego. Sednem postępowania jest rozstrzygnięcie czy klauzule odwołujące się do WIBOR mogą zostać uznane
za niedozwolone (abuzywne) i wyłączone z umowy. Z perspektywy mec. Frejowskiego najważniejsze
dla konsumentów jest stanowisko TSUE w odniesieniu do zakresu obowiązków informacyjnych wykonywanych przez banki, a odnoszących się do zmiennego oprocentowania i WIBOR.
Co dalej z WIBOR-em?
Niezależnie od wyroku TSUE, od 2027 r. WIBOR zostanie zastąpiony nowym wskaźnikiem POLSTR (WIRF), opartym na rzeczywistych transakcjach overnight. Ma on zwiększyć przejrzystość i stabilność rynku. - "Zmiana systemowa to krok w dobrą stronę, ale nie można zapominać o rzeszy kredytobiorców, którzy w przeszłości podjęli decyzję o zaciągnięciu kredytów wprowadzeni w błąd, a teraz z negatywnymi konsekwencjami muszą zmagać się samodzielnie.
5 najważniejszych faktów o sprawie WIBOR przed TSUE
Sprawa C-471/24 - dotyczy pytania, czy klauzule umów odwołujące się do WIBOR mogą być uznane za abuzywne.
11 września 2025 r. - opinia Rzecznika Generalnego TSUE; wyrok możliwy na przełomie 2025/2026 r.
Wątpliwości wobec WIBOR - opiera się głównie na szacunkach banków, nie na rzeczywistych transakcjach.
Skutki dla kredytobiorców - możliwe obniżenie rat lub nawet unieważnienie całej umowy.
Przyszłość wskaźników - od 2027 r. WIBOR zostanie zastąpiony wskaźnikiem POLSTR (WIRF).
Co powinien zrobić kredytobiorca już dziś?
Przeanalizuj umowę - sprawdź, jak opisano zasady oprocentowania.
Skonsultuj się z prawnikiem - oceń, czy klauzule mogą być abuzywne.
Śledź orzecznictwo - obserwuj wyroki sądów w sprawach WIBOR.
Przygotuj się na różne scenariusze - od obniżki rat po unieważnienie umowy.
Źródło: Kancelaria Frejowski Twardygrosz Wspólnicy sp.k.
