(Fot. Pixabay)
Paracetamol, znany również jako acetaminofen, to jeden z najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych w Polsce. Choć uznawany za bezpieczny w zalecanych dawkach, jego przedawkowanie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia - może prowadzić do ostrego uszkodzenia wątroby, a nawet śmierci.
Ryzyko przedawkowania dotyczy m.in. sytuacji, w których pacjent przyjmuje kilka leków zawierających paracetamol pod różnymi nazwami handlowymi, stosuje zbyt wysokie dawki lub łączy go z alkoholem. Zatrucie paracetamolem to najczęstsza przyczyna ostrej niewydolności wątroby w Stanach Zjednoczonych, a także druga najczęstsza przyczyna przeszczepów tego organu na świecie.
Obecnie w leczeniu stosuje się N-acetylocysteinę, którą trzeba podać w ciągu ośmiu godzin od zażycia toksycznej dawki. Gdy to nie wystarczy, konieczny może być przeszczep.
Zespół badaczy z Virginia Commonwealth University zaprezentował nowe podejście do leczenia zatrucia paracetamolem. Podczas konferencji American Chemical Society Fall 2025 ogłoszono wyniki badań nad cząsteczką o nazwie YM81, która w testach na myszach zmniejszała uszkodzenia wątroby i ograniczała rozwój stanu zapalnego.
- YM81 działa poprzez blokowanie białka GSDMD, odpowiedzialnego za proces zapalny zwany piroptozą, który odgrywa kluczową rolę w uszkodzeniach wątroby - wyjaśniła Jannatun Nayem Namme, współautorka badania.
Badania wykazały, że u myszy poddanych działaniu paracetamolu, które otrzymały YM81, doszło do istotnego obniżenia poziomu enzymów wątrobowych (ALT i AST), co wskazuje na mniejsze uszkodzenia komórkowe.
- Choć jesteśmy dopiero na wczesnym etapie prac, nowa cząsteczka może mieć zastosowanie nie tylko przy zatruciach paracetamolem, ale także w leczeniu innych stanów zapalnych, takich jak sepsa, dna moczanowa czy zapalenie stawów - powiedział prof. Shijun Zhang, kierujący zespołem badawczym.
W tej chwili nie planuje się jeszcze testów klinicznych z udziałem ludzi. Naukowcy kontynuują badania nad optymalizacją związku oraz jego bezpieczeństwem i stabilnością.
