(Fot. NASK )
Z tego powodu NASK przygotował poradnik: "Internetowe love. Jak zadbać o swoje cyberbezpieczeństwo w relacjach online", mający na celu edukację i ochronę przed cyberprzestępcami działającymi w sieci.
Nie tylko "amerykański żołnierz" - stare i nowe techniki oszustw
Oszustwa te nie ograniczają się do historii o "amerykańskich żołnierzach". Przykłady obejmują również historie o pielęgniarkach czy innych zawodach, gdzie sprawcy wykorzystują emocje ofiar, by wyłudzić pieniądze poprzez skomplikowane i wieloetapowe schematy oszustw.
Jedna z takich historii dotyczy 27-letniego mężczyzny, który uwierzył w internetową korespondencję z "amerykańską żołnierką", pragnącą przyjechać do Polski. Oszuści wykorzystali opowieść o przesyłce z czekiem na 215 000 dolarów, wymagającym opłat na granicy, co skończyło się stratą 14 000 zł dla pokrzywdzonego.
Inny przypadek to 60-latek, który przekazał ponad 135 000 zł "pielęgniarce" z rzekomą historią o odzyskaniu przez wojsko ogromnej sumy pieniędzy, która miała zostać mu przekazana przez kuriera dyplomatycznego. Kobieta opisała mężczyźnie z Polski poruszającą historię o nalocie, podczas którego wojsko odzyskało ogromną ilość pieniędzy. W podziękowaniu żołnierze otrzymali 960 000 euro, ale okazało się, że przetrzymywanie tak dużej kwoty w Syrii jest niemożliwe. Pielęgniarka poprosiła więc o pomoc, obiecując przekazanie pieniędzy przez kuriera dyplomatycznego. 60-latek podał swój adres i czekał na przesyłkę, jednak po kilku dniach kobieta powiadomiła go, że trzeba niestety pokryć opłaty lotniskowe. Potem nastąpiły dalsze prośby: o pieniądze na cło, na podatek, na ubezpieczenie paczki, na wykupienie niezbędnego certyfikatu. Mężczyzna wykonywał kolejne przelewy - tym chętniej, że kobieta zapewniała go o rychłym przyjeździe do Polski i pragnieniu nawiązania bliższej znajomości. W sumie przekazał "pielęgniarce" ponad 135 000 zł.
Dwie przykładowe wiadomości e-mail zgłoszone do CERT Polska. Cała korespondencja była znacznie dłuższa - składa się z kilkunastu maili, przysyłanych w ciągu kilku miesięcy:
Najnowszy jest przykład z lutego 2024 roku. I znów "żołnierz", i znów stacjonujący w Syrii. Mieszkanka województwa lubelskiego usłyszała od niego wiele poruszających historii, na które reagowała przesyłaniem kart podarunkowych i pieniędzy na konto. Tu też pieniądze wyłudzane były stopniowo, a ostatecznie straciła blisko 130 000 zł.
"Rytuał miłości" przerodził się w szantaż
Nową odmianę oszustwa romantycznego policja[5] opisuje, przywołując sprawę ze stycznia 2024 roku. Mieszkanka Radomia zainteresowała się na jednym z portali społecznościowych ofertą "rytuału miłości", reklamowanego jako gwarancja osiągnięcia szczęścia w życiu i w relacjach damsko-męskich. Osoba, która oferowała wykonanie tego szczególnego zabiegu, poprosiła kobietę o przesłanie nagrania o charakterze intymnym - i takie nagranie uzyskała. Kolejne wiadomości były już utrzymane w zupełnie innym tonie - szantażysta zagroził upublicznieniem nagrania, o ile nie dostanie kwoty najpierw 4000 euro, a następnie 10 000 euro.
Badania i statystyki z wielu lat pokazują, że na oszustwa romantyczne narażone są osoby w każdym wieku, niezależnie od płci czy poziomu wykształcenia. Mało tego, część badań sugeruje wręcz, że bardziej narażone są osoby lepiej wykształcone (jako bardziej pewne siebie i otwarte na nowe znajomości), chyba że dotyczy to wykształcenia w zakresie cyberbezpieczeństwa - wówczas ryzyko znacząco maleje. Dlatego edukowanie na temat aktualnych cyberzagrożeń jest tak potrzebne, również w przypadku oszustw romantycznych.
Przestępcy udoskonalają metody działań, wykorzystują nowe platformy cyfrowe i nowe formy komunikacji. Z drugiej strony są to przestępstwa niechętnie zgłaszane przez pokrzywdzone osoby, ze względu na przytłaczające poczucie wstydu. Dlatego oszustwa typu romance scam uważane są za jeden z najbardziej niedoszacowanych typów przestępstw na świecie. Zgłasza je zaledwie ok. 7 proc. pokrzywdzonych[6].
- Konsekwencje oszustw romantycznych mają podwójny charakter, co sprawia, że są wyjątkowo bolesne. Utracie pieniędzy towarzyszy zwykle poczucie straty cennej relacji międzyludzkiej, zazwyczaj - przynajmniej w oczach oszukanej osoby - głębokiej i zapowiadającej się na długotrwałą. Rujnowane są więc nie tylko finanse, ale również życie uczuciowe oraz, czasami, reputacja pokrzywdzonych osób - tłumaczy Anna Kwaśnik, ekspertka NASK, współautorka poradnika "Internetowe love. Jak zadbać o swoje cyberbezpieczeństwo w relacjach online".
- Przy użyciu technologii deepfake złodzieje mogą prowadzić z nami rozmowy z obrazem i dźwiękiem na żywo, budować zaufanie, a w końcu oszukać nas, nakłaniając do przekazania pieniędzy. Obronić nas może krytyczne myślenie i podejrzliwość, zwłaszcza w przypadku nietypowych próśb o wsparcie finansowe - mówi Michał Ołowski, ekspert z Zakładu Biometrii NASK.
Jak się chronić?
1. Bądź ostrożny w internetowych relacjach: Niezależnie od tego, jak autentycznie może wydawać się ktoś online, pamiętaj, że oszuści często udoskonalają swoje metody, by wyglądać na wiarygodnych.
2. Nie wysyłaj pieniędzy osobom poznanym w internecie: Niezależnie od przedstawionej historii, prośby o pieniądze powinny być natychmiastowym sygnałem alarmowym.
3. Weryfikuj tożsamość: Jeśli relacja staje się poważna, poszukaj sposobów na weryfikację tożsamości osoby, z którą komunikujesz się.
4. Używaj zabezpieczeń internetowych: Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe i bądź czujny na wszelkie podejrzane linki lub załączniki.
5. Edukuj się i innych: Im więcej wiesz o metodach działania oszustów, tym lepiej możesz się przed nimi chronić i pomóc innym.
Oszustwa romantyczne mogą dotknąć każdego, ale dzięki świadomości i odpowiednim środkom ostrożności, można znacznie zredukować ryzyko stania się ich ofiarą.
Scenariusze "romantycznych" oszustw
Federalna Komisja Handlu, agencja rejestrująca oszustwa romantyczne w Stanach Zjednoczonych przedstawiła statystykę kłamstw najchętniej wykorzystywanych przez oszustów (mogą występować równocześnie):
Ja lub bliska mi osoba jest chora, ranna lub w więzieniu - 24 proc.
Chętnie nauczę cię, jak skutecznie inwestować pieniądze - 18 proc.
Jestem związany z wojskiem, stacjonuję w egzotycznym miejscu - 18 proc.
Potrzebuję pomocy przy przekazaniu pilnej, wartościowej przesyłki - 18 proc.
Nigdy się nie spotkaliśmy, ale chcę wziąć z tobą ślub - 12 proc.
Uzyskałem nagle wiele pieniędzy, chcę się nimi podzielić - 7 proc.
Pracuję na platformie wiertniczej lub statku - 6 proc.
Możesz mi zaufać i pokazać swoje prywatne zdjęcia - 3 proc.
Pobierz poradnik "Internetowe love. Jak zadbać o swoje cyberbezpieczeństwo w relacjach online" w formacie PDF.
Wszystkie załączone ilustracje pochodzą ze zgłoszeń zarejestrowanych przez CERT Polska.
Patryk100: Napisała postów [920], status [rozpisany/na]
dlatego właśnie ministra Nowacka likwiduje zadania domowe... żebyśmy mieli naród bezrozumne... łatwiej go wtedy okradać