(Fot. Internet)
W wielu regionach dawnej Polski, zwłaszcza na wsi, bożonarodzeniową dekoracją nie była choinka, lecz podłaźniczka. Najczęściej była to gałąź jodły, świerku lub sosny, wieszana u powały, czubkiem skierowana w dół. Zwyczaj ten znany był już w XVIII wieku i funkcjonował jeszcze długo po tym, gdy choinki zaczęły pojawiać się w miastach.
Podłaźniczka pełniła rolę symbolu życia i pomyślności. Zielone igliwie, obecne w środku zimy, miało chronić domowników przed chorobami i złymi zdarzeniami w nadchodzącym roku. Wierzono, że przynosi urodzaj, zdrowie i dostatek. Nie była jedynie ozdobą - miała znaczenie obrzędowe, ściśle związane z rytmem roku i domową tradycją.
Gałęzie dekorowano prostymi, naturalnymi elementami. Wykorzystywano jabłka, orzechy, pierniki, słomiane ozdoby, kolorową bibułę oraz opłatki. Część dekoracji po świętach zjadano, inne przechowywano lub spalano, co również miało swoje symboliczne znaczenie. Wszystko, co trafiało na podłaźniczkę, miało przynosić domowi dobrobyt.
Choinka w formie stojącego drzewka zaczęła wypierać podłaźniczkę w XIX wieku, głównie za sprawą wpływów niemieckich i miejskich obyczajów. Z czasem nowa forma stała się dominująca, a dawna tradycja zaczęła zanikać. W wielu domach pamięć o podłaźniczce przetrwała jednak w rodzinnych opowieściach i regionalnych zwyczajach.
Dziś podłaźniczka wraca głównie jako element rekonstrukcji dawnych obrzędów i zainteresowania tradycją ludową. W pierwszy dzień świąt warto przypomnieć, że choinka nie zawsze wyglądała tak, jak dziś. Zanim stanęła w salonie, wisiała nad głowami domowników, przypominając, że święta były kiedyś prostsze, ale równie znaczące.
