(Fot. Mikołaj Bujak/KPRP)
Obecnie w Polsce od 14 kwietnia 2016 roku obowiązuje zakaz sprzedaży państwowych gruntów rolnych, wprowadzony ustawą o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Początkowo przewidziano go na 10 lat - do 2026 r. Obejmuje on całe nieruchomości, ich części oraz udziały we współwłasności.
Ustawa zawiera jednak wyjątki. Sprzedaż jest możliwa m.in. w przypadku gruntów przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne (np. inwestycje przemysłowe, transportowe, mieszkaniowe), w granicach specjalnych stref ekonomicznych czy w odniesieniu do nieruchomości do 2 ha. Decyzje w szczególnych przypadkach może także podejmować Minister Rolnictwa - na wniosek Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
9 sierpnia 2025 roku prezydent Nawrocki zaprezentował projekt ustawy wydłużający zakaz o kolejną dekadę. - Ustawa o ochronie polskiej wsi wzywa większość parlamentarną i rząd, zgodnie z moimi obietnicami wyborczymi, do tego, aby przedłużyć moratorium na sprzedaż polskiej ziemi - i to właśnie dzisiaj podpisałem - podkreślił prezydent.
Projekt przewiduje, że sprzedaż dokonana wbrew zakazowi i bez zgody ministra będzie z mocy prawa nieważna. Dotychczasowe wyjątki od zakazu pozostaną w mocy.
W uzasadnieniu projektu wskazano, że przedłużenie moratorium ma kilka kluczowych celów:
- ochronę polskich gruntów rolnych przed spekulacyjnym wykupem, w tym przez fundusze inwestycyjne,
- wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju,
- utrzymanie gospodarstw rodzinnych jako podstawy ustroju rolnego (art. 23 Konstytucji RP),
- wsparcie dla rolników, którzy mogą przeznaczać środki na inwestycje, a nie na zakup ziemi,
- utrwalenie modelu dzierżawy jako tańszej i stabilnej formy gospodarowania ziemią.
Według wyliczeń Kancelarii Prezydenta, zmiana nie będzie miała wpływu na budżet państwa. Przychody z tytułu sprzedaży nieruchomości, które podlegają wyjątkom, mają pozostać na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych - w 2022 roku wyniosły 1,697 mld zł, w 2023 r. 1,686 mld zł, a w 2024 r. 1,139 mld zł.
Projekt zawiera także nowelizację preambuły ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 roku. Nowe brzmienie wzmacnia akcent na ochronę polskiego rolnictwa przed skutkami globalnej konkurencji, m.in. napływem tanich produktów rolnych spoza Unii Europejskiej, w tym z krajów Mercosur i Ukrainy. Dokument zapowiada też sprzeciw wobec ewentualnej likwidacji Wspólnej Polityki Rolnej UE oraz ograniczania unijnego budżetu na rolnictwo.
"Ochrona Polskiej Wsi" to już trzeci projekt ustawodawczy prezydenta Karola Nawrockiego od początku kadencji. Wcześniej złożył on w Sejmie projekty "Tak! dla CPK" oraz "PIT Zero. Rodzina na plus", dotyczący podatkowych ulg prorodzinnych.
Losy projektu przedłużającego zakaz sprzedaży państwowej ziemi rolnej rozstrzygną się w parlamencie jeszcze w tym roku. Jeśli zostanie uchwalony, grunty te pozostaną w gestii państwa co najmniej do 2036 r.
Źródło: Forsal.pl, Money.pl, KPRP
