(Fot. Pav)
W ostatnich dniach głośno zrobiło się o mapie dostępnej na rządowej stronie, pokazującej, które firmy otrzymały dofinansowanie z KPO i na jakie projekty. Internauci zaczęli publikować listę inwestycji - od ekspresów do kawy i mebli do garderoby, przez solaria, po jachty i platformę e-learningową do nauki gry w brydża.
Choć dofinansowania miały wspierać przedsiębiorstwa z branży HoReCa dotknięte skutkami pandemii COVID-19, które mocno oberwały podczas pandemii, skala i charakter części zakupów wywołały falę komentarzy polityków i internautów. Poseł PiS Jacek Sasin pisał o "nieprawdopodobnym skandalu", a przedstawiciele Lewicy mówili o "jawnym rozkradaniu pieniędzy publicznych". W mediach społecznościowych hasło "KPO - tu jest jakby luksusowo" stało się jednym z najczęściej powtarzanych.
Jak przyznał wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko, pierwsze informacje o możliwych nieprawidłowościach trafiły do ministerstwa już kilka tygodni temu. Z końcem lipca odwołano prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Katarzynę Duber-Stachurską, a kontrole rozpoczęto od Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego - jednego z operatorów konkursu. Sprawdzane będą zarówno realizacje projektów przez beneficjentów, jak i działania operatorów, z możliwością nakładania kar lub rozwiązywania umów.
Premier Donald Tusk, komentując sprawę, podkreślił, że "nie akceptuje żadnego marnowania środków z KPO". Zaznaczył, że dotychczasowe wyjaśnienia są niewystarczające i kontrola w PARP trwa.
Budżet polskiego KPO po trzeciej rewizji wynosi około 268 mld zł, z czego ponad 26 mld zł to dotacje, a 34,5 mld euro - pożyczki. Środki miały wspierać inwestycje i reformy zwiększające odporność gospodarki na kryzysy. Część funduszy skierowano do branż, które najmocniej ucierpiały w czasie pandemii - w tym hotelarstwa, gastronomii i cateringu.
Warunkiem uzyskania wsparcia był co najmniej 20-procentowy spadek obrotów w 2020 lub 2021 roku. Maksymalna dotacja wynosiła 540 tys. zł, przy minimalnym wkładzie własnym 10 proc. Wypłaty miały charakter refundacyjny - przedsiębiorca musiał najpierw zrealizować inwestycję z własnych środków, a następnie przedstawić wydatki do weryfikacji.
Jednym z przykładów, który w mediach społecznościowych spotkał się z wyjątkowym odzewem, był zakup dwóch "jachtów" przez przedsiębiorcę z Łodzi. Grzegorz Urbaniak, prowadzący wraz z żoną restaurację, otrzymał refundację z KPO na tę inwestycję. Jak tłumaczył w rozmowie z portalem money.pl, decyzja była podyktowana doświadczeniami z pandemii:
- Nie dostaliśmy tych pieniędzy na wakacje, tylko na uruchomienie drugiej nogi naszej działalności. Prowadzimy restaurację, która była długo zamknięta w czasie pandemii koronawirusa - mówił. W czasie gdy hotele i kurorty były zamknięte, wielu turystów wybierało jachty lub kampery. Nowa działalność miała być odpowiedzią na ten trend.
Urbaniak zaznaczył, że jednostki pływające powstały w polskiej stoczni w Węgorzewie, a od maja są wykorzystywane komercyjnie na Mazurach. - Mamy kasę fiskalną, odprowadzamy VAT, uiszczamy wszystkie opłaty. Te pieniądze zostają w Polsce i napędzają gospodarkę - przekonywał. Wniosek opiewał na około 600 tys. zł netto, z czego refundacja z KPO obejmie 90 proc.
Nie wszystkie niezrozumiałe przedsięwzięcia spotkały się z krytyką. Przykładem jest projekt hodowli odmiany ziemniaka tolerancyjnej na stres środowiskowy, który - jak wyjaśniali eksperci - może mieć duże znaczenie dla rolnictwa w obliczu zmian klimatycznych. Podobnie część przedsiębiorców tłumaczyła, że inwestycje, które na pierwszy rzut oka wyglądają kontrowersyjnie, były próbą dywersyfikacji działalności po pandemii.
Wątek opolski i spór o hotel w Pawłowicach
Na Opolszczyźnie sprawa KPO stała się źródłem ostrego sporu politycznego. Radny wojewódzki PiS Wojciech Komarzyński wskazywał, że rodzina senatora Beniamina Godyli z Platformy Obywatelskiej uzyskała z funduszy publicznych i budżetu województwa znaczące środki, w tym unijną dotację z KPO na rozwój hotelu i restauracji w pałacu w Pawłowicach, prowadzonych przez żonę senatora Ewę Godylę. Dodatkowo, według przedstawianych przez opozycję wyliczeń, przedsiębiorstwa związane z rodziną miały uzyskać z budżetu województwa ponad 300 tys. zł, a radny Szymon Godyla - syn senatora - sprzedawał samorządowi partię win wyprodukowanych w swojej winnicy na potrzeby paczek okolicznościowych.
Krytycy podnosili, że taka współpraca budzi wątpliwości etyczne, a w przypadku radnego - pytania o niezależność mandatu. Padały też argumenty, że publiczne wsparcie powinno trafiać przede wszystkim do firm rzeczywiście zagrożonych upadłością po pandemii.
Senator Beniamin Godyla w rozmowie z nami odrzuca te zarzuty, podkreślając, że projekt jest zgodny z zasadami programu i służy działalności gospodarczej jego żony:
- Nie kupujemy rzeczy dla swoich wygód. To inwestycja w obiekt, który zatrudnia ponad 50 osób i przyjmuje gości - mówi. Jak wyjaśnia, środki mają zostać przeznaczone na zewnętrzną strefę rekreacyjno-zdrowotną - siłownię plenerową, domki inhalacyjne, saunę, beczkę oraz wanny jacuzzi z wodami mineralnymi i borowinowymi. Wszystkie elementy powstaną na zewnątrz, dostępne dla klientów hotelu.- Turystyka naprawdę została po pandemii pogrzebana. To jest dowód na to, ile mamy tych obiektów do sprzedania, które się nie podniosły, bo nikt im ręki nie podał. A z turystyki też są duże podatki.
Godyla zaznacza, że środki z KPO są wypłacane wyłącznie po zrealizowaniu inwestycji i jej pozytywnej kontroli: - Żona musi najpierw zainwestować około 600 tysięcy złotych netto plus VAT. Dopiero po wykonaniu projektu i jego kontroli nastąpi refundacja - tłumaczy.
Zaznacza, że firma żony funkcjonuje od ponad trzech dekad i w czasie rządów PiS również korzystała z unijnych programów: - Wnioski parlamentarzystów i ich rodzin są szczegółowo kontrolowane, często nawet podwójnie, żeby uniknąć błędów czy nadużyć. Tu wszystko odbyło się zgodnie z procedurą - przekonuje senator.
Senator podkreśla, że pałac w Pawłowicach nie jest prywatnym miejscem zamieszkania, lecz obiektem przeznaczonym wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej. - To nie jest tak, że senator "robi żonie jacuzzi". Wszystkie elementy projektu - od wanien i sauny po domki inhalacyjne - będą przeznaczone dla gości hotelu i pensjonatu - zaznacza.
Dodaje, że z obiektu korzystały w przeszłości także osoby związane z obecną opozycją, w tym przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości. Wskazuje, że podczas otwarcia domu seniora finansowanego z innego projektu obecni byli m.in. ówczesna wicewojewoda opolska oraz senator z PiS. Wspomina również, że w pałacu odbywały się szkolenia organizowane przez podmioty, z którymi współpracował radny wojewódzki Wojciech Komarzyński - ten sam, który dziś krytykuje inwestycję.
Według danych rządowych, w województwie opolskim podpisano umowy na łączną kwotę 35,1 mln zł, z czego do tej pory wypłacono 2,7 mln zł.
8 sierpnia Prokuratura Regionalna w Warszawie wszczęła postępowanie sprawdzające w sprawie możliwych nieprawidłowości w wydatkowaniu środków. Minister funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zapewniła, że w przypadku wykrycia nietrafionych umów reakcja będzie "natychmiastowa - kontrolna i naprawcza".
neon: Napisał postów [2854], status [Szycha]
Co ta jakieś jachty,gastronomie itp.Za czasów PiS -u była afera z dorszem za 8 zeta. Pamiętamy!!!