Odmowa przyjęcia mandatu co dalej?
Każdy sprawca wykroczenia ma prawo odmówić przyjęcia mandatu karnego nałożonego przez uprawnionego funkcjonariusza. Taka decyzja oznacza, że sprawa zostanie skierowana do rozpoznania przez sąd właściwy miejscowo. Funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego nie może zmusić osoby do przyjęcia tej formy rozstrzygnięcia.
Po odmowie przyjęcia mandatu funkcjonariusz sporządza notatkę urzędową i kieruje sprawę do sądu. Postępowanie w sprawach o wykroczenia będzie prowadzone zgodnie z przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Sąd rozpatrzy całą sprawę od początku, analizując dowody i okoliczności popełnienia wykroczenia.
Odmowa przyjęcia mandatu - podstawowe informacje
Podstawą prawną nakładania grzywny w drodze mandatu karnego są przepisy kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz przepisy szczególne. Funkcjonariusz może nałożyć grzywnę tylko wtedy, gdy schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem. Dodatkowo zastosowanie może mieć przepis wynikający z mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.
Grzywna nałożona w drodze mandatu karnego następuje w przypadkach określonych przez prawo. Jeśli zachodzi wątpliwość co do tożsamości sprawcy czynu lub gdy czyn nie stanowi wykroczenia, funkcjonariusz nie powinien nakładać mandatu. Wątpliwość co do popełnienia wykroczenia przez daną osobę również wyklucza możliwość zastosowania tej procedury.
Jak wygląda procedura?
Procedura po odmowie przyjęcia mandatu karnego jest ściśle określona. Funkcjonariusz, którego obszarze działania doszło do wykroczenia, sporządza dokumentację i przekazuje sprawę do właściwego sądu. Sąd właściwy rozpatruje sprawę zgodnie z przepisami postępowania mandatowego, ale w trybie pełnego postępowania sądowego.
W postępowaniu przed sądem sprawca ma prawo do obrony, może przedstawiać dowody na swoją niewinność oraz korzystać z pomocy obrońcy. Sąd może wydać wyrok skazujący, uniewinniający lub umarzający postępowanie. Jeśli została nałożona grzywna przez funkcjonariusza, a sąd uzna, że był to czyn niebędący czynem zabronionym, sprawa zostanie umorzona.
Koszty sądowe a odmowa przyjęcia mandatu
Odmowa przyjęcia mandatu może wiązać się z dodatkowymi kosztami sądowymi. Jeśli sąd uzna sprawcę winnym wykroczenia, może orzec o konieczności poniesienia kosztów postępowania. Koszty te mogą być wyższe niż pierwotna kwota mandatu karnego, dlatego decyzja o odmowie powinna być przemyślana.
W przypadku uniewinnienia lub umorzenia postępowania sprawca nie ponosi kosztów sądowych. Dodatkowo może wystąpić o zwrot uiszczonej kwoty, jeśli wcześniej pobrano grzywnę w inny sposób. Koszty postępowania stanowią dochód budżetu państwa, ale w uzasadnionych przypadkach mogą zostać zwrócone stronie.
Czy można zmienić decyzję?
Po odmowie przyjęcia mandatu karnego nie ma możliwości zmiany tej decyzji i przyjęcia mandatu w późniejszym terminie. Sprawa automatycznie trafia do sądu, który prowadzi pełne postępowanie. Sprawca nie może już skorzystać z uproszczonej procedury mandatowej, nawet jeśli później uzna, że było to dla niego korzystniejsze rozwiązanie.
Jedyną możliwością jest uznanie winy przed sądem i wniosek o orzeczenie kary w wysokości odpowiadającej mandatowi karnemu. Sąd nie jest jednak związany takim wnioskiem i może orzec karę wyższą, jeśli uzna to za uzasadnione okolicznościami sprawy. Decyzja o odmowie przyjęcia mandatu jest więc nieodwracalna.
Chcesz wiedzieć więcej o mandatach w Polsce i za granicą? Sprawdź na stronie https://zacomandat.com/.
Kiedy dochodzi do przedawnienia się mandatu karnego?
Prawomocny mandat karny podlega przedawnieniu zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi kar za wykroczenia. Przedawnienie wykonania kary następuje po upływie dwóch lat od dnia, w którym wyrok się uprawomocnił. Jednak w przypadku odmowy przyjęcia mandatu sprawa trafia do sądu, więc nie ma mowy o prawomocności mandatu.
Przedawnienie ścigania wykroczenia następuje po upływie roku od dnia jego popełnienia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeśli w tym czasie nie zostanie wszczęte postępowanie sądowe, sprawca nie może być już pociągnięty do odpowiedzialności. Termin ten może ulec zawieszeniu lub przerwaniu w określonych przypadkach przewidzianych przez prawo.
Wyrok nakazowy i odwołanie - postępowanie przed sądem
Sąd rozpatrujący sprawę po odmowie przyjęcia mandatu może wydać wyrok nakazowy bez przeprowadzania rozprawy. Dzieje się tak, gdy materiał dowodowy jest wystarczający i nie budzi wątpliwości co do winy sprawcy. Wyrok nakazowy ma taką samą moc prawną jak wyrok wydany po rozprawie głównej.
Od wyroku nakazowego przysługuje prawo do wniesienia sprzeciwu w terminie siedmiu dni od doręczenia. Po wniesieniu sprzeciwu sąd wyznacza rozprawę i rozpatruje sprawę ponownie. Jeśli sprzeciw nie zostanie wniesiony w terminie, wyrok nakazowy staje się prawomocny. Istnieje również możliwość wniesienia apelacji od wyroku wydanego po rozprawie, jeśli sprawa tego wymaga.
Podsumowanie
Odmowa przyjęcia mandatu karnego to prawo każdego sprawcy wykroczenia, które może być wykorzystane w określonych sytuacjach. Decyzja ta powinna być przemyślana, ponieważ wiąże się z koniecznością uczestnictwa w postępowaniu sądowym i potencjalnymi dodatkowymi kosztami. Warto pamiętać, że sąd może orzec karę wyższą niż pierwotny mandat.
Przed podjęciem decyzji o odmowie warto rozważyć wszystkie okoliczności sprawy i ewentualnie skonsultować się z prawnikiem. Szczególnie istotne jest to w przypadkach, gdy funkcjonariusz nałożył grzywnę za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, gdzie dowody mogą być trudne do zakwestionowania. Czasami jednak odmowa przyjęcia mandatu jest jedyną drogą do wykazania swojej niewinności lub uzyskania uchylenia prawomocnego mandatu karnego w przypadku błędów proceduralnych.
