(Fot. Woytazz)
W ubiegłym roku do ZUS wpłynęło 1,2 mln formularzy RUD, które służą do informowania Zakładu
o zawartych umowach o dzieło. Zgłoszono w nich ponad 1,6 mln umów o dzieło. O takim zamiarze powiadomiło 75,8 tys. podmiotów, z czego ponad 97 proc. to płatnicy składek (73,6 tys.).
Jak wynika z danych ZUS, w porównaniu do dwóch poprzednich lat, w minionym roku było więcej unikalnych podmiotów zgłaszających umowy o dzieło oraz samych wykonawców umów.
- Na Opolszczyźnie zarejestrowano najmniej zgłaszających umowy o dzieło, bo 1,66 procent ogółu.
To minimalny wzrost w stosunku do danych za rok 2022, gdy ten udział wyniósł 1,63 procent. W skali kraju na czele jest województwo mazowieckie, gdzie zgłaszający umowy o dzieło w ubiegłym roku stanowili ponad 25 procent ogółu. Kryterium jakie przyjął ZUS w tym zestawieniu opierało się na adresie płatnika składek - tłumaczy Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.
Obowiązek zgłaszania umów o dzieło przez płatników składek lub osoby fizyczne został wprowadzony przepisami Tarczy Antykryzysowej i obowiązuje od 1 stycznia 2021 r. Takiej powinności nie mają pracodawcy zawierający umowę o dzieło z własnym pracownikiem.
W formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło) zgłaszający umowę wpisują dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych
z tym samym wykonawcą.
Mniejsze zróżnicowanie pomiędzy województwami widać w zestawieniu płatników składek, którzy zgłosili umowy o dzieło, w przeliczeniu na 10 tys. aktywnych płatników składek. W takim ujęciu najwięcej płatników przekazało formularze RUD w województwie mazowieckim, bo 444 na 10 tys. aktywnych płatników, natomiast najmniej w województwie zachodniopomorskim - 219 na 10 tys. aktywnych płatników. W województwie opolskim na 10 tys. aktywnych płatników składek ZUS zanotował zgłoszenia od 272 płatników z regionu, co w liczbach bezwzględnych daje 2242 formularzy RUD. Dla porównania, w województwie mazowieckim przełożyło się to na 11 933 zarejestrowanych formularzy.
Skąd są wykonawcy?
Między styczniem, a grudniem 2023 r. w formularzach RUD zgłoszono 344,7 tys. wykonawców umów o dzieło. Najwięcej wykonawców umów o dzieło było z województwa mazowieckiego. Mieszkało tam 26,25 proc. zgłoszonych wykonawców. Na Opolszczyźnie mieszkało w badanym okresie 1,5 proc. osób, które realizowały umowy o dzieło.
Płeć a umowy
Między styczniem, a grudniem 2023 r. w formularzach RUD zgłoszono 344,7 tys. wykonawców umów o dzieło. Więcej wśród nich było mężczyzn. Stanowili oni 52,21 proc. wykonawców. Największa,
bo 25 procentowa grupa zatrudnionych to osoby w wieku 30-39 lat. Było ich dokładnie 84,1 tys.
Co ciekawe w minionym roku aż 2792 zgłoszonych jako wykonawcy umów o dzieło stanowiły osoby powyżej 80-tego roku życia.
Cudzoziemcy
Liczba cudzoziemców wykazana w formularzach RUD z uzupełnionym polem nazwa państwa inna niż Polska wyniosła 6,8 tys. osób. To o 2 tys. osób więcej niż miało to miejsce w 2022 r. W minionym roku największą grupę wśród cudzoziemców stanowili Ukraińcy 19,9 proc. (na koniec 2022 r. -
22 proc.), Niemcy 11,6 proc. (2022 r. - 12 proc.), obywatele Wielkiej Brytanii 6 proc (2022 r. -
7 proc.), Hiszpanii - 5,1 proc., USA 5,1 proc. (2022 r. - 6 proc.).
W jakich branżach
Kilku płatników składek mogło zgłosić tę samą osobę jako wykonawcę umowy o dzieło. Dlatego poniższa analiza objęła 430,2 tys. osób, czyli więcej niż unikalnych wykonawców umów o dzieło, których było 344,7 tys. Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w branży informacja i komunikacja 87 634 wykonawców (20,37 proc.) - zgłosiło ich 7103 płatników składek.
Inne sekcje Polskiej Klasyfikacji Działalności z największą liczbą wykonawców, to:
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - 79 058 wykonawców (18,38 proc.), zgłosiło ich 15 559 płatników składek,
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją - 57 226 wykonawców (13,30 proc.), zgłosiło ich 6117 płatników składek,
- edukacja - 53 802 wykonawców (12,51% proc.), zgłosiło ich 4049 płatników składek,
- pozostała działalność usługowa - 48 207 wykonawców (11,21 proc.), zgłosiło ich 5923 płatników składek,
- administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne - 17 934 wykonawców (4,17 proc.), zgłosiło ich 2608 płatników składek,
- przetwórstwo przemysłowe - 17 305 wykonawców (4,02 proc.), zgłosiło ich 7217 płatników składek,
- handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 16 734 wykonawców (3,89 proc.) - zgłosiło ich 6456 płatników składek,
- działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca - 11 892 wykonawców
(2,76 proc.), zgłosiło ich 1944 płatników składek,
- budownictwo - 11 116 wykonawców (2,58 proc.), zgłosiło ich 4564 płatników składek,
W pozostałych sekcjach wykazanych zostało 22 391 wykonawców (5,20 proc.), zgłosiło ich
10 137 płatników składek.
Jak jest na Opolszczyźnie
Oto działy Polskiej Klasyfikacji Działalności dominujące w regionie w 2023 r., według zgłaszającego umowy o dzieło płatnika składek:
• działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - 16,18 proc. (w 2022 r. - 14,54 proc.),
• przetwórstwo przemysłowe -13,44 proc. (w 2022 r. - 13,32 proc.),
• działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją - 10,54 proc. (w 2022 r. - 10,73 proc.),
• pozostała działalność usługowa - 7,68 proc. (w 2022 r. - 7,72 proc.),
• handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 7,11 proc.
PUE ZUS to podstawa
Umowy o dzieło w 2023 r. zgłaszano przede wszystkim na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.
W ten sposób przekazano 1,1 mln formularzy RUD, co przekłada się na 89,95 proc. Za pośrednictwem operatora pocztowego wpłynęło 9.21 proc. formularzy. Niecały procent zgłoszeń ZUS zanotował
w ramach osobistej wizyty płatnika składek w placówce ZUS.
Od stycznia do grudnia 2023 r., największa liczba formularzy RUD wpłynęła do ZUS w październiku - 114,7 tys. Zawierały one informacje o 141,2 tys. umów i zostały przekazane przez 19,4 tys. podmiotów. Najrzadziej zgłoszenia były kierowane do ZUS w lutym minionego roku. W tym miesiącu ZUS zarejestrował niecałe 82 tys. formularzy o ponad 114 tys. umów, a złożyło je niespełna 17 tys. podmiotów.
