Szanowni Państwo,
z radością zapraszamy na 23. Opolską Jesień Literacką! To niezwykłe wydarzenie, które stwarza doskonałą okazję do odkrywania literackich skarbów, dzielenia się pasją do książek oraz spotkań z utalentowanymi autorami i autorkami. Będzie to czas na fascynujące rozmowy o różnorodnych stylach i gatunkach literackich, które z pewnością pobudzą Państwa czytelnicze zainteresowania. Nie przegapcie tej wyjątkowej szansy na literacką podróż pełną emocji i refleksji! Czekamy na Państwa z otwartymi ramionami i nie możemy się doczekać wspólnego odkrywania magii literatury. Serdecznie zapraszamy do udziału w 23. Opolskiej Jesieni Literackiej!

Wszystkie wydarzenia rozpoczynają się o godzinie 18:00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu, przy ul. Minorytów 4. W trakcie spotkań będzie można nabyć książki w atrakcyjnych, promocyjnych cenach. Zachęcamy do przybycia i skorzystania z tej wyjątkowej okazji, aby wzbogacić swoją biblioteczkę o nowe tytuły.



PROGRAM

5 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Przepraszam za brzydkie pismo. Pamiętniki wiejskich kobiet
Spotkanie z Antoniną Tosiek
W latach 1933-1995 w konkursach pamiętnikarskich dla mieszkańców wsi mogło wziąć udział nawet dziewięćdziesiąt tysięcy kobiet. To Nowy Sącz albo pół Olsztyna pamiętnikarek. Dla wielu bohaterek tej książki spisywanie wspomnień było aktem uznania, że ich historia zasługuje na uwagę. Po raz pierwszy miały okazję przyjrzeć się osobistym doświadczeniom i nadać im znaczenie wykraczające poza sferę prywatną. Opowiadały własnymi słowami o przemocy, biedzie czy wstydzie i w ten sposób sprzeciwiały się dominującym normom społecznym i kulturowym. Antonina Tosiek sięgnęła po setki oryginalnych rękopisów i maszynopisów nadesłanych na konkursy, a także po dane statystyczne i opracowania naukowe. Łącząc wnikliwą analizę z wrażliwością, stworzyła obraz przemian polskiej wsi w XX wieku. Obraz realistyczny i głęboko poruszający.

Antonina Tosiek (ur. 1996) - badaczka dwudziestowiecznej diarystyki ludowej, poetka i krytyczka. Doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk o Języku i Literaturze UAM. Laureatka Studenckiego Nobla w kategorii literatura i dziennikarstwo. Członkini redakcji naukowej kwartalnika "Czas Kultury". Autorka tomów poetyckich storytelling i żertwy - za tę drugą otrzymała Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej oraz Nagrodę Literacką m.st. Warszawy.

6 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Echo wydarzeń
Spotkanie z Jackiem Podsiadłą
Poezja Jacka Podsiadły od ponad trzydziestu lat towarzyszy poezji polskiej, jednocześnie będąc jej ważnym i docenionym składnikiem oraz - raz silniejszym, raz słabszym, lecz zawsze istotnym - kontrapunktem. W nowym tomie znajdziemy motywy, na które twórca jest od dawna wrażliwy (wojna, doświadczenie żydowskie, ukraińskie, krzywdzący wpływ ludzkich instytucji), lecz tym razem nie one dominują. Bohaterami tomu są czas i pamięć - czas biograficzny i filozoficzny; pamięć, która decyduje o tożsamości człowieka, zarazem czyniąc z niego postać literacką.

Jak pisze prof. Piotr Śliwiński: "Ostatnie tomy potwierdzają jego klasę ("klasę dla siebie", mówiąc w stylu piłkarskich, lubianych przez autora skojarzeń), a książka najnowsza, Echo wydarzeń, jest wręcz wyzywająco niepodobna do większości tego, co obecnie przynosi liryka".

Tom ukazał się w serii Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5 pod redakcją Ryszarda Krynickiego.

Jacek Podsiadło (ur. 1964) - poeta doskonale rozpoznawalny nie tylko w kręgu miłośników poezji, popularny w kraju i za granicą autor licznych tomów poetyckich oraz utworów prozatorskich i felietonów. Laureat wielu konkursów literackich, m.in. nagrody im. Georga Trakla (1994), Nagrody Kościelskich (1998), Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości (2015), Nagrody im. Wisławy Szymborskiej 2015 za tom Przez sen, sześciokrotnie nominowany do Nagrody Nike, a także za debiut prozatorski do Nagrody Gdynia w 2009 roku w kategorii proza za Życie, a zwłaszcza śmierć Angeliki de Sancé. W 2017 otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką "Silesius" za tom Włos Bregueta. Od 1993 do 2008 roku prowadził audycję "Studnia" w Radiu Opole. Od 2009 do 2018 roku prowadził własne Domowe Radio "Studnia" w internecie. W latach 2000-2007 oraz 2020-2024 był stałym felietonistą "Tygodnika Powszechnego". Od 2023 r. prowadzi osobistą stronę pod adresem jacpo.pl.

7 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Wczoraj byłaś zła na zielono
Spotkanie z Elizą Kącką
Bezkompromisowa i brawurowa - taka jest autobiograficzna proza Elizy Kąckiej. To opowieść o podwójnym doświadczeniu pewnej odmienności i nieprzystawalności do narzuconych społecznie ram. O mozolnym, ale pięknym budowaniu trudnej, nieoczywistej relacji. O byciu matką i córką. O życiowym dryfie, performowaniu świata i wydreptywaniu wiedzy. O dzielności. O miłości. O życiu w kokonie i wychodzeniu z niego motylem. O tym, ile mogą znaczyć słowa i jak to jest widzieć je w kolorach.

"To nie jest łatwe, lecz jest możliwe. Trzeba tylko odsunąć na bok parę książek medycznych, diagnozy włożyć między bajki, porzucić komfort przeświadczeń, strząsnąć gorset układnych zdań, zejść ludziom z języków, żeby ujrzeć na nowo źródła, z których bije nierozpoznana mowa bytu. Córka i matka uczą się wzajemnie swojej relacji i uczą jej nas. Dziękuję, Ruda, dziękuję, Elizo."- Marek Bieńczyk

Eliza Kącka (ur. 1982) - pisarka, literaturoznawczyni, krytyczka. Autorka książek prozatorskich: Elizje (2017), po drugiej stronie siebie (2019), Strefa zgniotu (2022), książki eseistycznej Idiomy. Eseje (2023) oraz książek akademickich: Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida (2012), Lektura jako spotkanie. Brzozowski - tekst - metoda (2017). Sporządziła kilka wyborów poezji (nie tylko najnowszej). Felietonistka i współpracowniczka "Tygodnika Powszechnego". Tegoroczna i podwójna laureatka Nagrody Literackiej "Nike" oraz Nagrody "Nike" Czytelników.

14 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Teatr. Rodzina patologiczna
Spotkanie z Igą Dzieciuchowicz
Wstrząsająca książka reporterska o przemocy w teatrze, cenie, jaką płaci się za sztukę, mechanizmach władzy i "ideach", które pozwalają chronić sprawców.

Przemoc w polskim teatrze to nie pojedyncze incydenty, ale system budowany przez dekady. Od szkół teatralnych, gdzie młodzi adepci poddawani są upokarzającym praktykom, przez sceny, na których reżyserzy przekraczają granice w imię sztuki, aż po najwybitniejszych twórców, którzy swój autorytet budują na strachu i manipulacji. Młode pokolenie mówi jednak: dość.

Reporterka Iga Dzieciuchowicz dociera do ofiar molestowania, dokumentuje przypadki mobbingu i nadużyć władzy, ale też pokazuje, jak wycisza się kontrowersje. Opisuje bezprecedensowy moment - falę zmian i dyskusji, które rozpoczął jej głośny, rezonujący do dziś reportaż z 2021 roku.

Oddaje głos aktorkom i aktorom, reżyserkom i reżyserom, dyrektorkom i dyrektorom, osobom pracującym w teatrach. Konfrontuje się z największymi nazwiskami i zadaje pytania o najbardziej niewygodne dla nich fakty, by umożliwić im komentarz. To pierwsza książka, która tak kompleksowo ujmuje, jak przemocowe mechanizmy w teatrze się rodzą, utrwalają, rozrastają. I próchnieją.

Iga Dzieciuchowicz - reporterka i feministka, z wykształcenia teatrolożka, absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu. Dwukrotna finalistka nagrody Grand Press, laureatka dwóch edycji Festiwalu Wrażliwego i finalistka nagrody Wirtuale. Jej reportaże ukazywały się w "Dużym Formacie", "Tygodniku Powszechnym", w portalu Onet.pl, jest też autorką trzeciego sezonu podcastu Śledztwo Pisma. Aktualnie związana z tvn24.pl. Zajmuje się tematyką społeczną, głównie przemocą seksualną, dyskryminacją ze względu na płeć, zdrowiem psychicznym i mobbingiem w pracy.

17 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Rumor
Spotkanie z Robertem Małeckim
Świat podcasterów, śledczych i gangsterów w nowej ekscytującej powieści Roberta Małeckiego. Autor w najnowszej powieści miesza thriller, kryminał oraz sensację. Andrzej Rumowski, Rumor, przed laty przeszedł piekło. Obecnie wszystko, co ma, to domek na podtoruńskim odludziu i warsztat przyczep kempingowych. Teraz po raz kolejny traci grunt pod nogami. Nieopodal jego domu wykopano ludzkie szczątki. Policjanci zadają pytania. Czyżby Rumor znów musiał zmierzyć się z przeszłością?

Rumor to najnowsza powieść Roberta Małeckiego, inna od dotychczasowych serii kryminalnych. Historia krzyku, który na długo zapadnie Wam w pamięć.

Robert Małecki (ur. 1977) - politolog, pisarz, dziennikarz i nauczyciel kreatywnego pisania. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz i redaktor "Gazety Pomorza" oraz "Kujaw Nowości", gdzie był kierownikiem redakcji w Grudziądzu. Obecnie jeden z najlepszych i najbardziej cenionych polskich autorów powieści kryminalnych. Laureat najważniejszych polskich nagród dla literatury kryminalnej: dwukrotnie Nagrody Wielkiego Kalibru (w 2019 nagroda główna za powieść Skaza, w 2020 nagroda czytelników za powieść Wada) oraz nagrody Kryminalnej Piły (w 2019 za powieść Skaza). Serca czytelników podbił bestsellerowymi seriami o komisarzu Bernardzie Grossie, dziennikarzu Marku Bennerze oraz o śledczych z Archiwum X - Marii Herman i Olgierdzie Borewiczu (Wiatrołomy, Urwisko).

19 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Kolekcja polskiej literatury współczesnej - archiwa pisarzy w zbiorach Biblioteki Narodowej
Prelekcja Anny Romaniuk
Anna Romaniuk jest historyczką literatury, edytorką, krytyczką literacką. Od 2013 roku kierowniczka Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej. Członkini jury Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. Autorka książki Drobina białka. Motywy roślinne i zwierzęce w liryce Haliny Poświatowskiej. Opracowała tomy: Dusza czyśćcowa. Wspomnienia o Stanisławie Grochowiaku (2010), Obecność. Wspomnienia o Czesławie Miłoszu (2012) oraz Wierność. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie (2014). Przygotowała także do wydania tom korespondencji Tadeusza Różewicza i Henryka Voglera (2018) oraz była współedytorką zbioru korespondencji Jarosława Iwaszkiewicza Listy do córek (2010). Publikowała m.in. na łamach "Nowych Książek", "Zeszytów Literackich", "Twórczości", "Kwartalnika Artystycznego", "Odry", "Dekady Literackiej", "Studium", "Tygodnika Powszechnego", "Czasu Kultury". Stypendystka ministra kultury i dziedzictwa narodowego, ministra nauki i szkolnictwa wyższego, Funduszu Promocji Twórczości oraz Urzędu Miasta st. Warszawy.

20 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Gołoborze
Spotkanie z Maciejem Siembiedą
Maciej Siembieda w swojej najbardziej osobistej powieści odmienia zemstę przez wszystkie przypadki. Rozlicza się z trudną historią Gór Świętokrzyskich - przywołuje krążące wokół regionu legendy i łączy je z historią Polski od powstania styczniowego aż do lat 90. XX wieku. Tu intryga niczym z Ojca Chrzestnego przeplata się z szekspirowskim dramatem.

Maciej Siembieda (ur. 1961) - zadebiutował jako pisarz w wieku 56 lat i szybko stał się jednym z najpopularniejszych twórców powieści sensacyjnych w Polsce. Autor książek, których bohaterem jest ekspert od śledztw historycznych - Jakub Kania (444, Miejsce i imię, Wotum, Kukły, Kołysanka, Orient; dwie z nich otrzymały nominację do Nagrody Wielkiego Kalibru) oraz polsko-greckiej sagi sensacyjnej Katharsis (Nagroda Czytelników Wielkiego Kalibru 2023) i pełnego rozmachu thrillera Nemezis, który znalazł się w finale konkursu Książka Roku 2023 lubimyczytac.pl. W październiku 2024 roku ukazała się trzecia część sagi pt. Kairos (Książka Roku 2024 w Plebiscycie portalu lubimyczytac.pl w kategorii Powieść Historyczna). W dorobku ma też thriller historyczny Gambit, nominowany do tytułu Książki Roku 2019 lubimyczytac.pl. Do sześciu książek Macieja Siembiedy zostały sprzedane prawa do ekranizacji.

Zanim zaczął pisać powieści, przez trzy dekady był reporterem prowadzącym śledztwa historyczne. Trzykrotnie otrzymał za nie nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (tzw. polskiego Pulitzera). Znakiem rozpoznawczym Siembiedy jest budowanie sensacyjnych opowieści na kanwie rzeczywistych zdarzeń.

24 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Gaza. Rzecz o kulturze eksterminacji
Spotkanie z Pawłem Mościckim
Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak to możliwe, że dokonująca się na naszych oczach zbrodnia ludobójstwa na Palestyńczykach odbywa się przy aprobacie i wsparciu najważniejszych zachodnich państw i instytucji oraz obojętności większości zachodniej opinii publicznej. Zdaniem autora taka postawa jest przejawem tworzonej od dekad kultury, w której pewne rodzaje ludobójstwa zostały znormalizowane i nie budzą już etycznego odruchu. Analizując poszczególne warstwy "kultury eksterminacji", Paweł Mościcki sięga do historii i filozofii, czerpie z dyskusji dotyczących spuścizny Shoah i kolonializmu, polityki międzynarodowej i badań nad nowoczesnymi technologiami. Przede wszystkim zaś konfrontuje nas ze skutkami instrumentalizacji hasła "nigdy więcej" i konkretnymi - ideologicznymi, medialnymi i politycznymi - formami zachodniego współudziału w zagładzie Strefy Gazy.

Paweł Mościcki - pisarz i filozof, pracuje w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Członek redakcji kwartalnika "Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej". Autor książek: Polityka teatru. Eseje o sztuce angażującej (2008), Godard. Pasaże (2010), Idea potencjalności. Możliwość filozofii według Giorgio Agambena (2013), My też mamy już przeszłość. Guy Debord i historia jako pole bitwy (2015), Foto-konstelacje. Wokół Marka Piaseckiego (2016), Migawki z tradycji uciśnionych (2017), Chaplin. Przewidywanie teraźniejszości (2017), Lekcje futbolu (2019), Azyl (2022) Wyższa aktualność. Studia o współczesności Dantego (2022). Jest też autorem bloga: pawelmoscicki.net.

25 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Sierpień
Spotkanie z Pawłem Sołtysem
Sierpień w Warszawie jest upalny. Na podwórkach stoi skwar i przechodzą burze. Melancholijny narrator krąży po zakamarkach, przedmieściach i bramach. Zawieszony w czasie, rozkleja siatkę ulic, snując własne wspomnienia i wspomnienia miasta. Pod jego spojrzeniem, podniesionym z książek, ożywają wnętrza kościołów, zajezdnie tramwajowe i martwe witryny sklepów. Odzywają się ludzie - ci wielcy, o których pisze się monografie, i ci zwyczajni, zrośnięci z miastem tak ściśle, że sami stali się jego historią, ale żeby o nich przeczytać, trzeba znać język chodników i ulic.

Proza Pawła Sołtysa prowadzi nas w miejsca, które myśleliśmy, że znamy, i przypomina o rzeczach, o których nie wiedzieliśmy, żeśmy je zapomnieli.

Paweł Sołtys (ur. 1978) - muzyk, autor piosenek. Jako Pablopavo wydał kilkanaście płyt, zagrał około tysiąca koncertów. Za prozatorski debiut Mikrotyki otrzymał Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego, Nagrodę Literacką Gdynia, znalazł się w finale Nagrody Literackiej "Nike" oraz był nominowany do Paszportu "Polityki" i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza. W 2024 roku ukazała się jego trzecia książka prozatorska Sierpień, za którą otrzymał nominację do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy oraz trafił do finału Nagrody Literackiej "Nike".

26 XI | 18:00 | sala konferencyjna MBP
Aglo. Banką po Śląsku
Spotkanie ze Zbigniewem Rokitą
Czy podróż tramwajem może być jednocześnie wyprawą w kosmos? Tak, gdy kosmosem jest Śląsk, a pasażerem-kosmonautą Zbigniew Rokita. Laureat Nagrody Nike, autor Kajsia i Odrzani podróżuje słynną Siódemką - tramwajem, którego trasa wije się między Katowicami, Chorzowem, Świętochłowicami i Bytomiem - spajając te miejsca w Aglo, jedyną taką aglomerację. Tu pomniki są inne, murale wyznaczają granice dzielnic, a aktualności wypisuje się na garażach przy przystanku Wiśniowa. Autor prowadzi nas przez zakamarki skomplikowanej historii i tożsamości regionu, zabiera do pracowni malarza-mistyka Erwina Sówki, na śląskie stadiony, w głąb kopalni Wujek i do osób, które pamiętają jej krwawe dzieje. Pomiędzy widocznymi z okien tramwaju familokami, wilhelmińskimi kamienicami i kikutami przemysłu można dostrzec nie tylko teraźniejszość i przeszłość Śląska, ale również jego niepewną przyszłość. Jak bardzo różnią się polska i śląska pamięć tych samych wydarzeń i czy te różnice muszą dzielić? Dlaczego Ślązacy są uwierającym kamykiem w polskim bucie? Czym skończy się rozgrywająca się na naszych oczach górnośląska rewolucja?

Zbigniew Rokita (ur. 1989) - reporter, redaktor, specjalizuje się w problematyce międzynarodowej i Górnego Śląska. Autor książek reporterskich Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku (wyróżnionej Nagrodą Literacką "Nike" oraz "Nike" Czytelników, nominowanej do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, przełożonej na język śląski), Odrzania. Podróż po ziemiach odzyskanych oraz Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium (przełożonej na język ukraiński i czeski; spektakl na jej podstawie wystawiono w Teatrze Nowym w Zabrzu). Autor sztuk teatralnych: Nikaj (Teatr Zagłębia), Weltmajstry (Teatr Korez) oraz Kocham Cię proszę pana (Teatr Korez). Kibic Piasta Gliwice. Pochodzi z Gliwic, mieszka w Katowicach.



Informacje o książkach i autorach zaczerpnięto ze stron poszczególnych wydawnictw.