Jak zdobywaliśmy Dziki Zachód. O koloniach polskich w XIX-wiecznym Teksasie

Spotkanie z Ewą Winnicką
Prowadzenie: Agnieszka Zientarska

24 października 2023 | 18:00
sala konferencyjna MBP, ul. Minorytów 4
Wstęp wolny

Czwartego grudnia 1854 roku, do teksańskiego portu Galveston w Zatoce Meksykańskiej wpłynęły dwa statki pasażerskie: "Weser" oraz "Ammerland". Wypłynęły z Bremen, rejs trwał dziewięć tygodni. Był wyczerpujący: kilka osób zmarło i wyrzucono je przez burtę do Atlantyku.

Statki wiozły 482 pasażerów, w tym grupę chłopów, sto rodzin, obywateli Prus ze wsi Płużnica Wielka pod Strzelcami Opolskimi i okolic. Zarejestrowano między innymi rodziny: Moczygemba, Przybysz, Weiss, Dziuk, Gabrys, Jańta, Manka, Kuhel, Gawlik, Bomba, Rzeppa, Kyrish, Bronder, Urbańczyk, Kniejski, Czerner, Krawiec, Kiolbassa.

Przybysze wzbudzali zainteresowanie i zdziwienie miejscowych osadników. Spodziewali się chłopów mówiących po niemiecku, a nie słowiańską gwarą.

Między 1854 a 1870 rokiem w Teksasie osiedliło się ponad 3470 osób z Górnego Śląska. Byli częścią kolonizacyjnego planu Leopolda Moczygemby, młodego franciszkanina z Płużnicy, misjonarza w Teksasie, który namówił ich na wyprawę do lepszego świata.

Nie pozostali niezauważeni.

Thomas Ruckman, kierownik poczty, bankier, kupiec i założyciel miasta Helena w Teksasie wspominał polowanie w okolicach zbiegu rzek San Antonio i Cibolo na które wyruszył z ludźmi z miasta. Tam, gdzie dotąd była pusta preria, zauważył płonące ogniska. Kiedy podjechał zobaczył wykopane doły pokryte darnią. W ziemiankach siedzieli wystraszeni ludzie. "Nie rozumieli ani słowa z tego, co do nich mówimy. Chowali się do dołów. O ile mogliśmy się zorientować, musieli spaść z gwiazd, albo z księżyca". 170 lat później Ewa Winnicka rusza śladem śląskich osadników.

Ewa Winnicka - reporterka i pisarka, autorka m.in. książek: "Londyńczycy" (wyd. Czarne), "Angole" (wyd. Czarne), "Milionerka" (wyd. Znak), "Był sobie chłopczyk" (wyd. Czarne), "Greenpoint. Kroniki Małej Polski." (wyd. Czarne), "Jak się starzeć bez godności" - razem z Magdaleną Grzebałkowską (wyd. Agora). Trzykrotna laureatka nagrody Grand Press, także Nagrody Literackiej Gryfia, Nagrody Mediatory. Książka "Angole" została nominowana do Nagrody Nike 2015 i Nagrody Ryszarda Kapuścińskiego 2015. Członkini międzynarodowego Pen Clubu.

Spotkanie realizowane w ramach programu "Ameryka w twojej bibliotece".