• Autor: Greg
    • Wyświetleń: 19591
    • Dodano: 2016-11-28 / 19:38
    • Komentarzy: 42

    Przełomowe odkrycie w Krasiejowie. Znaleziono skamieliny największego latającego gada.

    (Fot. Krzysztof Stypułkowski / mat. prasowe)

    Prof. Jerzy Dzik i dr Tomasz Sulej ogłosili przełomowe odkrycie w dziedzinie paleobiologii. O szczegółach opowiedzieli podczas konferencji prasowej organizowanej przez National Geographic Polska oraz Instytut Paleobiologii PAN.


    Ozimek volans – bo tak nazywa się największe zwierzę latające triasu – został odkryty przez paleontologów z Instytutu Paleobiologii PAN. Jego liczne szkielety pochodzą z dawnej kopalni iłu w Krasiejowie koło Ozimka na Śląsku Opolskim. Były wydobywane ze skały przez 13 lat i dopiero teraz pokazane są światu.

    - Pierwsze kręgi znaleźliśmy w sierpniu 2001 roku - wspomina Tomasz Sulej. - Był to kawałek iłu o wymiarach kilku centymetrów, a na nim dwa małe kilkumilimetrowe gadzie kręgi. Pamiętam, jak potem w laboratorium oczyszczałem je ze skały pod mikroskopem. Niektóre blaszki w tych kręgach mają kilka dziesiątych milimetra grubości. Raz się zdarzyło, że mały kawałek takiej blaszki mi się odłamał i przyklejenie go z powrotem wymagało dużej precyzji, do nanoszenia kleju używałem włosa. Przydało się wtedy doświadczenie modelarskie z młodości.

    W końcu studentom udało się znaleźć prawie cały szkielet. Zawierał puste w środku kości kończyn i niemal cały kręgosłup tułowiowy z żebrami i wydłużone kręgi, które tworzyły szyję. Całą niezwykle skomplikowaną i trudną preparacją zajął się profesor Jerzy Dzik. Liczył, że uda mu się tam znaleźć także czaszkę. Profesor wypreparował, narysował i opisał wszystkie kości, czaszki jednak nie było. Co robić? Publikować cały szkielet pozaczaszkowy, czy czekać na czaszkę? - Udało nam się ją znaleźć w 2010 roku. Kosteczki były jednak tak małe i cienkie, że nie dałoby się ich wypreparować. Zwróciliśmy się więc do Wojskowej Akademii Technicznej i tam dr Krzysztof Karczewski prześwietlił nam całą czaszkę w tomografie. Potem Marek Dec, wtedy doktorant w Instytucie Paleobiologii PAN, z tysięcy slajdów ręcznie powycinał (używając specjalnego oprogramowania) każdą kość oddzielnie. Dzięki temu mogłem zmontować w komputerze prawie całą czaszkę. Jest ona bardzo dziwna, niektóre kości w ogóle nie przypominają tych u innych gadów. Teraz już wiem, że podobieństwo budowy kręgów grzbietowych pterozaurów i ozimka to często spotykana w przyrodzie konwergencja - opowiada Sulej.

    Ozimek miał bardzo długą szyję i kości kończyn, zarówno przedniej, jak i tylnej. Sama błona lotna nie została znaleziona, gdyż miękkie części bardzo rzadko zachowują się w stanie kopalnym (choć w Krasiejowie zachowały się, na przykład, skrzela małża), to wygląd szkieletu i puste w środku kości nie pozostawiają złudzeń, że było to zwierzę latające.

    Największe osobniki miały 90 cm długości, ale w materiale kopalnym dominują mniejsze, o pojedynczych kościach kończyn do 10 cm długości przy średnicy 3 mm. Gady te zapewne żywiły się owadami i małymi kręgowcami. Nie były blisko spokrewnione z pterozaurami, które błonę lotną miały rozpiętą głównie na wydłużonych palcach kończyn przednich. W okresie, gdy nad Krasiejowem latały ozimki, czyli ok. 230 milionów lat temu, dopiero zaczynała się epoka dinozaurów. Z Krasiejowa pochodzi pradinozaur Silesaurus, a w Anglii żył już wtedy prawdopodobnie niepozorny przodek wielkich zauropodów.

    Obszar dzisiejszego Krasiejowa znajdował się wówczas w strefie klimatu podzwrotnikowego. Klimat ten cechował się wyraźną sezonowością. Występowały dwie pory roku, sucha i deszczowa. W krajobrazie dominowały lasy iglaste. Prawdopodobnie to one stanowiły środowisko życia ozimka.

    Szybując z drzewa na drzewo, mógł on uciekać przed nadrzewnymi drapieżnikami, a może i polować. Największym lądowym drapieżnikiem Krasiejowa był wówczas gad Polonosuchus silesiacus. Miał ponad 3 m długości i około 70 cm wysokości. Wyglądem przypominał nieco dzisiejsze krokodyle, zresztą odlegle z nim spokrewnione. Jego masywna czaszka wyposażona była w szereg dużych ostrych zębów.

    Ozimek nie był jednak dla niego atrakcyjną zdobyczą, chyba że spadł na ziemię. Polonozuch prawdopodobnie polował głównie na pospolicie wówczas występujące w Krasiejowie aetozaury z gatunku Stagonolepis olenkae. Te wszystkożerne zwierzęta dorównywały rozmiarami mięsożernym polonozuchom. Ich całe ciało pokryte było zbroją kostną, podobnie jak u współczesnych nam pancerników czy łuskowców. Ich trójkątna czaszka była zwieńczona ryjkiem, który prawdopodobnie służył do rycia i wykopywania pokarmu z ziemi.

    Przypuszczalnie prowadziły tryb życia podobny do dzisiejszych dzików, o czym oprócz ryjka świadczy także obecność rozbudowanych kanałów węchowych w czaszce. Innymi zwierzętami lądowymi Krasiejowa były wspomniane już, osiągające 1 m długości ciała, roślinożerne silezaury, prawdopodobnie pokrewne późniejszym dinozaurom ptasiomiednicznym. Odnalezienie ich niemal kompletnych szczątków w Krasiejowie pozwoliło na identyfikację kości podobnych zwierząt znalezionych w różnych triasowych stanowiskach kopalnych z całego świata.

    Zobacz film, przygotowany przez Instytut Paleobiologii PAN:
    reklama

    Napisz co o tym myślisz!

    Zarezerwuj unikatowy login zanim wyprzedzą cię inni! Włącz się do dyskusji i wymieniaj poglądy na różne tematy z aktywną społecznością.

    Forum pod artykułem jest w trybie "tylko dla zalogowanych".

    2016-11-28 21:03:15 [89.76.166.*] id:1491413  
    Demotywator: Napisał postów [34379], status [VIP] Reputacja
    Jak miał na imię?

    Nick:
    Treść:
    Pokaż - Ukryj  Odpowiedzi [2]
    2016-11-29 17:20:35 [31.2.97.*] id:1491628  
    jacek0667: Napisał postów [1124], status [zrobił/a karierę] Reputacja
    Arkady...
    2016-11-29 21:29:48 [94.254.146.*] id:1491692  
    Nikolaev: Napisał postów [506], status [pismak] Reputacja
    Przecież jest napisane: Ozimek Volans...
    2016-11-28 22:23:17 [89.74.188.*] id:1491459  
    Gosia Kefir: Napisała postów [1375], status [stały bywalec] Reputacja
    Pani studentce przydało by się trochę samokrytycyzmu.

    Nick:
    Treść:
    Pokaż - Ukryj  Odpowiedzi [7]
    2016-11-29 10:09:42 [178.43.160.*] id:1491546  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Pokaż się "piękności", a wtedy my ocenimy, czy ty go masz:(
    2016-11-29 10:17:44 [185.127.20.*] id:1491551  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    No to sachmet wrzuć swoją fotę to się pośmiejemy :P
    2016-11-29 16:40:31 [178.43.160.*] id:1491605  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Mogę ci pokazać, ale mój półdupek anfas:D
    2016-11-29 16:52:00 [185.127.20.*] id:1491607  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    Kto by chciał takie przechodzone próchno oglądać niby. Możecie sobie z cyferką nawzajem pokazywać i dotykać. Tylko się umyjcie najpierw , chociaż patologii po jabolach jest obojętne czy smród czy też nie
    2016-11-29 17:00:07 [178.43.160.*] id:1491608  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Myślę, że karma znowu do ciebie powróci, bidulko. Dalej pijesz i ludzi zaczepiasz patologio, żal mi ciebie:( Nie masz swojego życia, więc cóż innego ci pozostało, pisz i ciesz się takim marnym życiem:D
    2016-11-29 17:04:35 [185.127.20.*] id:1491611  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    @sachmet, sama zaczęłaś :P. Ja nic do ciebie nie miałem ale ty musiałaś "siąść" dzisiaj na mnie, a po mnie nie będzie to spływać i dlatego się odwdzięczam :P. Nie mam zamiaru być chamem ale nie bądź dla mnie chamem i będzie ok :P. A z @siostrą to mam tyle sam wspólnego co i z @pedrem, jak tu mnie już też co niektórzy porównywali. Tak że śnij nadal :P
    2016-11-29 17:07:33 [178.43.160.*] id:1491613  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Tak, a teraz paciorek i ajci ajci:D
    2016-11-29 14:44:54 [178.252.17.*] id:1491581  
    PauloOp23: Napisał postów [3723], status [VIP] Reputacja
    Mega odkrycie,szkoda tylko że po tylu latach się o nim dowiedzieliśmy. No nic może tak to już bywa. Pytanie tylko.Czemu akurat tam? A nie na przykład w kamionce czy jakimś innym wykopie.

    Nick:
    Treść:
    2016-11-29 01:05:31 [95.90.196.*] id:1491475  
    bobo: Napisał postów [1503], status [zrobił/a karierę] Reputacja
    13 lat dlubania ile kasy na to poszło nieźle

    Nick:
    Treść:
    Pokaż - Ukryj  Odpowiedzi [1]
    2016-11-29 10:06:56 [178.43.160.*] id:1491542  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Taka praca, ale bileciki sprzedają, więc odrobią:)
    2016-11-29 06:59:17 [94.254.154.*] id:1491484  
    mel00n: Napisała postów [3], status [żółtodziób] Reputacja
    KILKADZIESIĄT!!!!!

    Nick:
    Treść:
    Pokaż - Ukryj  Odpowiedzi [1]
    2016-11-29 07:01:22 [94.254.154.*] id:1491486  
    mel00n: Napisała postów [3], status [żółtodziób] Reputacja
    mają ----> kilka dziesiątych
    2016-11-28 19:50:24 [83.30.209.*] id:1491365  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    prawdopodobnie 10 kwietnia latał nad Smoleńskiem...

    Nick:
    Treść:
    Pokaż - Ukryj  Odpowiedzi [23]
    2016-11-28 19:55:17 [83.22.85.*] id:1491367  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Juzek - uj zwykły i sadysta jesteś. Po Twoim poście będą odkopią go, żeby sprawdzić, czy nie ma przypadkiem nóg od stewardessy...
    2016-11-28 19:58:30 [83.30.209.*] id:1491369  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    oj tam oj tam , rodzina Ozimka volansa porządne odszkodowanie dostanie, oczywiście pod warunkiem że sie zapiszą do PIS-u...
    2016-11-28 20:00:31 [83.10.8.*] id:1491371  
    dzony: Napisał postów [6525], status [VIP] Reputacja
    i fszystkiemu winny gad widmo ;(((
    2016-11-28 20:01:38 [185.127.20.*] id:1491373  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    Można by rzec, no i w PIS-du wylądował :P
    2016-11-28 20:02:03 [83.30.209.*] id:1491374  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    no to teraz Antek go każe ochrzcić i do sił powietrznych jak najszybciej wcielić ...
    2016-11-28 20:02:55 [83.22.85.*] id:1491375  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Ojjjjj tutaj może być ślisko. Po działaniach Stonogi Ozimek może stać się kolonią karną... ...albą oazą spokoju. ...z jakiegoś powodu Stonoga jeszcze nie siedzi...
    2016-11-28 20:05:36 [83.30.209.*] id:1491379  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    Stonoga z jakiegos powodu dozował przed wyborami te newsy o "Sowach" i konszachtach Pana Jana, który cudownie "zszedł" ... a teraz ucichł ...
    2016-11-28 20:08:49 [83.22.85.*] id:1491385  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Ja czekam, aż go w końcu zapierdlują. Wtedy się okaże, czy ma rzeczywiście filmiki z Jarosławą i papiery na ojcostwo nakładki na sflaczałą kuśkę wspomnianego wcześniej pedała :D
    2016-11-28 20:13:17 [83.30.209.*] id:1491388  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    nie zrobią mu nic, ma zapewne porządne haki... na jednych i na drugich , a poza tym ksiądz się za niego non stop w Ozimku modli :D
    2016-11-28 20:13:20 [83.22.85.*] id:1491389  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    ...ale równie prawdopodobne jest, że nigdy do pierdla nie trafi...
    2016-11-28 20:19:04 [83.22.85.*] id:1491393  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    W temacie "haków" - od "uczonych w piśmie" usłyszałem to samo. W tym gównie coś musi być...
    2016-11-28 20:28:32 [83.30.209.*] id:1491395  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    jeżeli filmiki istnieją to pewnie teraz idzie o nie niezły przetarg, wielu chciało by je mieć ( i na pewno nie z tego względu, że jakoś wartościowe artystycznie :D fuj...) jeżeli Panowie kojarzą rusztowania pod siedzibą Leppera albo aresztowanie Blidy to powinni zrobić wiele, wiele kopii i uważać na seryjnego... p.s. oni jakoś tak wszyscy pasują do "ciepłych" począwszy od tego opolskiego po samego guru z Antkiem i jego "podopiecznymi"
    2016-11-28 20:38:41 [83.22.85.*] id:1491397  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Na mój gust jeśli te filmiki istnieją, to są zabezpieczone filozofią typu "dead hand". W skrócie - jeśli dana osoba zniknie z mediów to materiały należy opublikować - zabezpieczenie przed seryjnym samobójcą
    2016-11-28 20:42:43 [83.30.209.*] id:1491401  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    dokładnie, tym bardziej że to oficer z WSI...
    2016-11-28 20:43:22 [83.22.85.*] id:1491403  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    W temacie "Dead Hand" - ruski nadajnik "The Buzzer" nadaje brzęczenie. Czasem transmisje głosowe ale głównie brzęczy. Z analizy sygnału wynika, że nic w nim nie siedzi, czyli sam sygnał coś znaczy... Prawdopodobnie takie "bicie serca" Federacji Rosyjskiej. Nie może zniknąć bez zapowiedzi...
    2016-11-28 20:49:32 [83.22.85.*] id:1491405  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Na WSI to chyba troszeczkę zbyt młody jest. Ale to moje zdanie. Mogę się mylić. Nie mniej jednak czekam, aż trafi do pierdla, co prawdopodobnie nigdy się nie stanie...
    2016-11-28 20:55:28 [83.30.209.*] id:1491408  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    Stonoga za młody, ten drugi co do niego napisał ... a Zbychu pewnie ma wrzucić filmiki w razie zagrożenia jednego albo drugiego...
    2016-11-28 20:58:04 [185.127.20.*] id:1491410  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    Co do Blidy @juzef, to chyba nie ma żadnych wątpliwości. Była winna to i strzeliła sobie w łeb ze strachu, co do Leppera to nigdy nie uwierzę w jego samobójstwo
    2016-11-28 21:00:55 [83.30.209.*] id:1491412  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    @matejko a zagłębiałeś się dalej w ten temat? słyszałeś co mówiła jej siostra? i jak potraktowały ją i męża Blidy słuzby zaraz po tym "samobójstwie" ? ciekawe co miała na Zbynia ...
    2016-11-28 21:05:15 [185.127.20.*] id:1491416  
    matejko66: Napisał postów [2998], status [Szycha] Reputacja
    Co nieco słyszałem, ale nie aż tak dużo :P
    2016-11-28 21:47:10 [83.22.85.*] id:1491443  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Obstawiam, że Stonoga ma dobrze zakonspirowany "dead hand". Szkoda, że nie ma "nadsłużb", żeby tak dla jaj na miesiąc realnie odciąć go od świata. :D
    2016-11-28 21:59:09 [83.22.85.*] id:1491449  
    Stefan: Napisał postów [27022], status [VIP] Reputacja
    Dodam, że jestem oportunistą i najbardziej ciekawi mnie, czy z takiego odcięcia Stonóga od świata wyszłoby pierdnięcie, czy "Car Bomba" :D
    2016-11-28 23:21:02 [83.30.209.*] id:1491467  
    św_juzef: Napisał postów [12741], status [VIP] Reputacja
    też jestem ciekawa, ale to zależy wszystko co, kto i gdzie jeszcze na kogoś ma i w jaki sposób wpłynęłoby to na cały ten system naczyń połączonych :D
    2016-11-28 22:04:21 [89.72.245.*] id:1491454  
    opol71: Napisał postów [116], status [wyjadacz] Reputacja
    Warto odwiedzić park w Krasiejowie.A że archeolodzy mają cierpliwość i pasje to prawda ..Szacun .Gratulacje dla odkrywców

    Nick:
    Treść:
    2016-11-28 20:00:33 [178.43.158.*] id:1491372  
    SACHMET: Napisała postów [2910], status [Szycha] Reputacja
    Mają ludzie pasje a przede wszystkim cierpliwość:)

    Nick:
    Treść: