XXXI OFTL/ Klasyka i lalki
Wykład mistrzowski prof. dr hab. Haliny Waszkiel


Wielka klasyka dramatu była i jest obecna w teatrze lalek od zawsze, choć czasem w zaskakujący sposób.

Wędrowni lalkarze już w XVII wieku przerabiali Fausta Christophera Marlowe'a i Don Juana Tirso de Moliny. Maeterlinck, Lorca, Jarry czy Ghelderode pisali specjalnie dla teatru lalek. Polski powojenny, repertuarowy teatr lalek, obok wystawiania dawnych i nowych baśni dla dzieci, sięgał także po dzieła tak wybitnych dramatopisarzy, jak Sofokles, Shakespeare, Gozzi, Brecht, Dürrenmatt, Beckett, a spośród dramatopisarzy polskich - Bogusławski, Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Norwid, Wyspiański, Witkiewicz, Mrożek, Gałczyński, Różewicz i wielu innych. A przecież, obok dramatu jako rodzaju literackiego, często sięgano również po epikę, na przykład utwory Bruno Schulza czy Franza Kafki.

Jak widać, temat jest bardzo rozległy i zasługuje na wnikliwe opracowanie. Zmieniały się zasady adaptacji i zmieniał się teatr lalek. W miarę wzrostu w Polsce zainteresowania nurtem teatru lalek dla dorosłych, pojawia się coraz więcej prób mierzenia się z klasycznym dramatem przy użyciu animantów. Rok 2022 przyniósł liczne propozycje interpretowania utworów lirycznych ze słynnego tomiku Adama Mickiewicza Ballady i romanse, z powodu 200-lecia ich publikacji oraz programu ogłoszonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wydaje się, że najważniejsze pytanie, jakie możemy postawić tym wszystkim inscenizacjom, dawnym i nowym, jest następujące: po co lalki? Jaki wpływ na interpretację dzieł literackich ma użycie animantów? Co szczególnego do sztuki teatru wnosi sztuka animacji? Te zagadnienia, na wybranych przykładach, omawiać będzie prof. dr. hab. Halina Waszkiel.

Prof. dr hab. Halina Waszkiel - dramatolożka, badaczka teatru lalek oraz teatru XIX wieku. Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, następnie asystentka w Zakładzie Literatury XIX wieku w białostockiej Filii Uniwersytetu Warszawskiego i na białostockim Wydziale Lalkarskim warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Następnie redaktorka w Dziale Wydawniczym Muzeum Narodowego w Warszawie i kustosz Muzeum Teatralnego w Warszawie. Obecnie pracuje na stanowisku profesora w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie oraz jej Filii w Białymstoku. Autorka prac z zakresu teatru i dramatu XIX wieku, a także esejów i recenzji dotyczących teatru, dramatu oraz teatru lalek. Laureatka nagrody dla krytyka teatru dla dzieci i młodzieży za rok 2011 (Warszawa, 2012) oraz nagrody dla "Teatralnej Książki Roku" przyznawanej w ramach Nagrody im. Stanisława Ignacego Witkiewicza (2016). Interesuje się dramatem i teatrem, zwłaszcza XIX-wiecznym i lalkowym. W obydwu dziedzinach bada miejsce styku teatru i literatury, a także to, jak teatr wpływa na dramat i odwrotnie. Publikacje książkowe: Stanisław Bogusławski (2010), Dramaturgia polskiego tetaru lalek (2013) oraz Trudne lata. Teatr warszawski 1815-1868 (2015).


Sprawdź repertuar Opolskiego Teatru Lalki i Aktora>>